Bu yılın başından itibaren uygulanmaya başlayan kademeli elektrik fatura sistemi, doğalgaz faturalarında da hayata geçirilmek üzere hazırlandığı açıklandı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, daha önce doğalgazın da bu sistemle yönetileceğinin sinyalini vermişti. Uygulamanın, her il için ortalama doğalgaz tüketimlerine dayanarak ayrı kademelerin belirlenmesiyle gerçekleştirileceği düşünülüyor.
Doğalgazda Kademeli Tarife Dönemi
Türkiye'de doğalgazda kademeli tarife düzenlemesi, yıl sonuna doğru gerçekleştirilecek. Alınan bilgilere göre, bu uygulama, elektrikte olduğu gibi tüm ülke için tek bir standart yerine illerin doğalgaz tüketimlerine göre farklı kademelerin belirlenmesi esasına dayanacak. Atık Yönetimi ve Atıktan Enerji Üreticileri Derneği (TAYED) Başkanı Ali Rıza Öner, Türkiye'de doğalgaz tüketiminin en yüksek düzeyde olduğu illerin Hakkâri ve Erzurum olarak belirlendiğini, en düşük tüketimin ise Adana ve Osmaniye'de gerçekleştiğini ifade etti. Bu durum, doğalgazda uygulanan kademeli modelin önemini daha da artırmakta.
İklim Özelliklerine Göre Belirlenen Kademeler
Öner, Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği'nin (GAZBİR) verilerine dayanarak, ülke genelinde her 100 hane için yaklaşık 59'unun doğalgaz kullandığını açıkladı. Bu hanelerin büyük bir kısmı ise doğalgazı ısınma amacıyla kullanıyor. Özellikle soğuk iklime sahip olan bölgelerde, doğalgaz tüketimi çok daha fazla oluyor, bu da hanelerin karşılaştığı zorlukları artırıyor. Bu kapsamda, bakanlığın illere özgü kademeler belirleyerek, hem soğuk hem sıcak iklimdeki vatandaşları mağdur etmemeyi hedeflediği belirleniyor. Böylece sıcak iklimlerde yaşayanların doğalgaz tarifeleri daha uygun hale getirilecek.
Tüketim Verileri ve Destekleme Stratejileri
2023 yılı itibarıyla yapılan açıklamalara göre, hane başına en yüksek doğalgaz tüketimi Hakkâri'de 1.401 metreküp ile belirlenirken, bunu Erzurum, Ardahan, Muş ve Ağrı izliyor. Tüketim oranlarının en az olduğu illerde ise Adana, Osmaniye, Mersin ve Antalya sıralanıyor. İstanbul'da yıllık ortalama 869 metreküp, Ankara'da ise 1.067 metreküp tüketim gerçekleştiriliyor. Bakanlık, bu verilere dayanarak hangi illerin ortalama tüketimlerinin altında kalan hanelere destek verme konusunda adımlar atacak. Aynı zamanda, ortalamanın üzerinde olan tüketimler gerçek maliyetlerle faturalandırılacak.
Sosyal Adalet ve Faturalama Sistemleri
TAYED Başkanı Öner, faturalama sistemlerinin sosyal yapı ve coğrafi koşullara göre yeniden düzenlenmesi gerektiğinin altını çizdi. Bu bağlamda, sosyal adalet ilkesi doğrultusunda adil ve sürdürülebilir bir sistemin gerekliliğini vurguladı. Özellikle Erzurum, Kars ve Ardahan gibi soğuk bölgelerde doğalgaz tüketiminin estivasyon için yapıldığını belirten Öner, bu illerde vatandaşların yüksek doğalgaz faturalarıyla karşılaşma durumunun sık yaşandığını ifade etti. İklim koşullarına göre, bu bölgelere özel indirimli tarifelerin veya devlet destekli sübvansiyonların artırılması gerektiği dile getirildi.
Elektrikte Yapısal Değişikliklere İhtiyaç
TAYED Başkanı, elektrik tarifelerinde de yeniliklere ihtiyaç olduğuna dikkat çekti. Elektrik abonelikleri için belirlenen tüketim sınırlarının, bireylerin yaşadıkları iklim ve coğrafi koşullara göre adapte edilmesi gerektiğini belirtti. Özellikle sıcak iklimde bulunan Adana, Antalya ve Mersin gibi yerlerde klima kullanımı yaz aylarında zorunluluk haline geliyor. Ancak İç Anadolu ve Marmara bölgeleri için bu durum söz konusu değil. Bu nedenle belirlenecek olan tüketim sınırları, sıcak bölgelerdeki ihtiyaçları karşılayacak şekilde gözden geçirilmeli. Aksi takdirde, yüksek fatura yükü vatandaşı zor durumda bırakacaktır.
