DUYGU ERDOĞAN / İSTANBUL - Türkiye'de kırsaldaki çiftçilerin yaş ortalamasının 59'a ulaştığı ifade edildi. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, genç nüfusun tarımdan uzaklaşmasının ülkedeki gıda arz güvenliği açısından büyük bir sorun oluşturduğunu vurgulayarak, gençlerin tarıma geri kazandırılması için etkili programların derhal devreye alınması gerektiğini belirtti. Son yıllarda Türkiye, tarım sektöründe diğer nationlara kıyasla daha genç bir iş gücüne sahip olsa da, mevcut verilere göre bu durum hızla değişiyor.
Gençlerin Tarımdan Uzaklaşma Sebepleri
Gençlerin köylerinden ayrılıp büyük şehirlere göç etmesi, tarımda çalışan nüfusun yaş ortalamasının artmasına yol açıyor. Bayraktar, "Üreticilerimizin yüzde 82'sini erkek, yüzde 18'ini kadın çiftçilerimiz oluşturuyor. 2024 yılı itibarıyla çiftçilerimizin yaş ortalaması 59'a yükseldi" şeklinde açıklama yaptı. Özellikle, 18-32 yaş arasi genç çiftçilerin oranı yalnızca yüzde 5 civarında. Bu durum, gençlerin tarımdan ve kırsal yaşamdan uzaklaştığının açık bir göstergesi olarak değerlendiriliyor. Uzmanlar, bu sorunun arkasında gençlerin tarım sektöründeki belirsizlikler ve düşük gelir beklentileri gibi nedenlerin yattığını düşünüyor.
Tarımsal İş Gücündeki Düşüş
Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Soylu, gençlerin tarıma yönelmemesinin iş gücünde önemli kayıplara neden olduğunu belirtti. Yabancı işçilerin tarım sektöründe önemli bir rol üstlenmesine rağmen, bunun uzun vadede bir çözüm teşkil etmediğine dikkat çekti. Soylu, "Hayvancılık gibi talepkar işlerde yaşanan kayıplar telafisi zor bir durum oluşturuyor" diyerek, küçük ailelerin tarılım faaliyetlerini sürdürmekte zorlandıklarını dile getirdi. Ayrıca, şehirlerdeki enflasyonun artmasının gençlerin köylere geri dönmesi açısından bir fırsat oluşturabileceğini de ifade etti.
Nüfusun Kırsalda Azalması
Türkiye'de 31 Aralık 2024 itibarıyla, bir önceki yıla göre nüfusun 292 bin 567 kişi artarak toplamda 85 milyon 664 bin 944 kişiye ulaştığı belirtildi. Ancak, belde ve köylerdeki nüfus oranı yüzde 7'den yüzde 6.6'ya düştü. 2024'te köylerde yaşayan insan sayısının 5 milyon 658 bin olduğu tespit edildi. Uzmanlar, bu azalışı bölgelerdeki ekonomik zorluklar ve eğitim, sağlık gibi sosyal hizmetlerin azalması ile ilişkilendiriyor. Son on yılda kırsaldaki nüfus 750 bin kişi azalmış durumda.
Gençler Tarımda Neden Yer Almıyor?
Uzmanlar, 'gençlerin tarımdan uzaklaşması' fenomenini çeşitli faktörlerle açıklıyorlar. Tarım sektöründeki belirsizlikler, düşük gelir ve hava koşullarındaki değişkenlik gibi unsurlar gençlerin bu alana yönelmemesine neden oluyor. Ayrıca, tarım işinde elde edilen gelirin her zaman garanti olmaması ve iklim değişikliği gibi faktörler de bu alana olan ilgiyi azaltıyor. Gençler, daha istikrarlı ve güvenli iş imkanları ararken, tarımda çoğu zaman bu beklentileri karşılayacak bir ortam bulamadıkları için başka mesleklere yöneliyorlar.
Öneriler ve Teşvikler
Genç nüfusun tarıma yönelmesi ve kırsal yaşamın canlanması için uzmanlar bir dizi öneride bulunuyor. Tüm köylerde sosyal altyapının güçlendirilmesi, iletişim olanaklarının artırılması ve tarımsal algının iyileştirilmesi gerekmekte. Ayrıca, tarımda çalışan gençlerin sigorta primlerinin devlet tarafından karşılanması ve tarıma dayalı sanayinin desteklenmesi gerektiği vurgulanıyor. TARIM destekleme modeline göre, kadın ve genç çiftçilere ilave teşvikler verilmesiyle, bu kesimlerin tarıma yönelmeleri hedefleniyor.
İş Gücü Sorunu ve Çözüm Önerileri
Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan ise yaşanan sorunların tarımda iş gücü bulma konusunda zorluklar yarattığını ifade etti. Çiftçiler tarlada çalıştıracak işçi bulmakta zorlanıyor. Yeni teknolojilerin entegre edilmesi için daha fazla teşvikin gerekliliği vurgulanırken, mevcut tekniklerin çiftçiler tarafından benimsenmesinin zor olduğu belirtiliyor. Tarımda çalışan nüfusun yaşlanması, üretimdeki verimliliği tehlikeye atıyor ve bu durum, gelecek için ciddi riskler barındırıyor.
