Günümüzde otomobil kullanan insanların sayısı hızla artmakta ve beraberinde trafik ihlalleri de çoğalmaktadır. Bu durum, sürücülerin ve yayaların can güvenliğini tehdit eden önemli bir sorun haline gelmiştir. Trafik ihlallerinin tespitinde polislerin rolü büyükken, fahri trafik müfettişleri de tıpkı onlara yardımcı olabilecek bir konumda bulunmaktadır. Bu makalemizde, fahri trafik müfettişliğine dair merak edilenleri kapsamlı bir şekilde ele alacağız.
Fahri Trafik Müfettişi Nedir?
Fahri trafik müfettişi, Türkiye'deki Karayolları Trafik Kanunu Ek Madde 6 gereğince ve bu kapsamda düzenlenen Fahri Trafik Müfettişliği Görev ve Çalışma Yönetmeliği doğrultusunda tanımlanmıştır. Bu kişiler, sürücülerin trafik kurallarına uyup uymadığını denetleme görevini üstlenen yetkililere destek sağlamak amacıyla Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu tarafından önerilen ve ilgili üst kurul tarafından onaylanan bireylerdir.
Fahri trafik müfettişleri, taraflarına verilen yetkiler çerçevesinde, 2918 sayılı Kanun ile yapılan düzenlemelere uymayan sürücüler hakkında gerekli tutanağı hazırlayıp, bu belgeleri içeren dosyayı en geç bir hafta içerisinde yetkili trafik kuruluşlarına teslim etme zorunluluğuna sahiptir. İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenen eğitim programlarına katılmak durumundadırlar ve bu görev gönüllülük esasına dayanmaktadır. Eğer bir müfettiş görevini suistimal ederse, iki aydan altı aya kadar hapis cezası ile yaptırımla karşılaşabilir.
Fahri Trafik Müfettişinin Görev ve Yetkileri
Fahri trafik müfettişlerinin temel görevi, trafik güvenliğinin sağlanmasıdır ve bu sayede karayolu üzerindeki olumsuz durumların önüne geçilmesi hedeflenir. Bu kişiler, kendilerinin gözlem ve raporlama yetkisine sahip olmaktadır. Ancak dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta, müfettişlerin yalnızca gözlem yaparak tespit ettikleri ihlalleri rapor etmeleri gerektiğidir. Bu ihlallerin yer ve zaman bilgileriyle birlikte sunulması, trafik düzeni açısından büyük önem taşımaktadır.
Bunun yanında, fahri trafik müfettişlerinin ceza yazma yetkileri kısıtlıdır. Örneğin, sürücülerin trafik güvenliğini tehlikeye atacak şekilde ani şerit değiştirmeleri, kırmızı ışığa ve sesli işaretlere itaatsizlik etmeleri, takip mesafesi kuralına uymamaları gibi durumlar, müfettişlerin raporlayabileceği ihlal durumları arasında yer almaktadır. Bu tür ihlallerin doğru bir şekilde belgelenmesi, trafik kazalarının ve olumsuz durumların azaltılmasına katkı sağlamaktadır.
Fahri Trafik Müfettişi Olma Şartları
Fahri trafik müfettişi olmak isteyen bireylerin belirli kriterleri sağlaması gerekmektedir. Yönetmelikte belirtilen şartlar şu şekildedir: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, minimum 40 yaşında olmak ve en az yüksekokul mezunu olmak bu noktada önceliklidir. Ayrıca, en az on yıllık sürücü belgesine sahip olmak ve 2918 sayılı kanuna göre herhangi bir cezası bulunmamak da gereklidir.
Bu şartları taşıyan adayların başvuru sırasında belirtilen belgelerle birlikte ikamet ettikleri ildeki valiliğe başvurmaları gerekmektedir. Postada bulunan belgeler arasında, iki adet vesikalık fotoğraf, ikametgah belgesi, sabıka kaydı ve sürücü belgesinin fotokopisi yer almalıdır. Başvuru sürecinin tamamlanmasının ardından, anılan belgelerin incelenmesi mümkündür ve onaylandığı takdirde müfettişlik belgesi verilecektir.
Fahri Trafik Müfettişi Başvuru Süreci
Fahri trafik müfettişi olmak isteyenlerin başvuru süreçleri bir dizi adım içermektedir. İlk olarak, istenen belgeleri hazırlayarak ikamet ettikleri ildeki valiliğe başvurabilecekleri belirtilmiştir. Gerekli belgeler arasında, başvuru formu, iki adet vesikalık fotoğraf, ikametgah belgesi ve sabıka kaydı yer almaktadır. Ayrıca, sürücü belgelerinin ve öğrenim durumunu gösteren belgenin de fotokopisi talep edilmektedir.
Başvuruların, Trafik Hizmetleri Başkanlığı tarafından incelenmesinin ardından, başvuran kişinin fahri trafik müfettişi olmasına engel bir durum yoksa, başvuru içeriği Emniyet Genel Müdürlüğü aracılığıyla İçişleri Bakanlığına sunulacaktır. Son aşamada, bakanlığın onayı alınması halinde kişinin başvurusu valilikçe de onaylanmakta ve kendisine müfettişlik kimlik belgesi verilmesi işlemi gerçekleştirilmektedir.
Fahri Trafik Müfettişinin Maaş Durumu
Fahri trafik müfettişlerinin maaş alıp almadığı sıklıkla sorulan bir konudur. Ancak, bu kişiler kendilerine verilen görevleri yerine getirirken herhangi bir ödeme veya ücret talep etmemektedirler. Müfettişlik görevi tamamen gönüllülük esasına dayanmaktadır. Yalnızca, görev yaptıkları süre zarfında kullandıkları yakıt giderleri Emniyet Genel Müdürlüğü'nün bütçesinden karşılanmaktadır.
Fahri Trafik Müfettişleri Kamu Görevlisi Midir?
Fahri trafik müfettişlerinin kamu görevlisi statüsünde olup olmadığı da merak edilen konular arasında yer almaktadır. Bu bağlamda, fahri trafik müfettişlerinin, kamu görevlisi veya memur statüsünde değiller. Bu kişiler, trafik kurallarının ihlallerini tespit ederek ilgili birimlere rapor sunan gönüllü bireylerdir.
